Supreme Court च्या आदेशानंतर महाराष्ट्रात नगर निगम (municipal corporation elections in Maharashtra) निवडणुकीची प्रक्रिया सुरू झाली आहे. नवे प्रभाग रचना आदेश लागू; दिवाळीनंतर निवडणुकीची शक्यता व ओबीसी आरक्षणावर पुन्हा लक्ष
सुप्रीम कोर्टाच्या आदेशानंतर राज्य निवडणूक आयोगाची हालचाल; २०११ च्या जनगणनेवर आधारित नवी प्रभाग रचना
मुंबई, ४ जून – राज्यातील नागरी प्रशासनात मोठा राजकीय बदल घडवणाऱ्या municipal corporation elections in Maharashtra (महाराष्ट्र महापालिका निवडणुका) लवकरच पार पडणार आहेत. सुप्रीम कोर्टाच्या आदेशानंतर राज्य निवडणूक आयोगाने राज्य सरकारला निवडणुकीची तयारी त्वरित सुरू करण्याचे निर्देश दिले असून, यानुसार नगरविकास विभागाने मंगळवारी रात्री १९ महापालिकांसाठी नवी प्रभाग रचना (ward delimitation) जाहीर केली आहे.
📊 प्रभाग रचनेचा आधार – २०११ ची जनगणना
नवीन प्रभाग रचना २०११ च्या जनगणनेच्या आकडेवारीवर आधारित असेल. यामध्ये नवीन रस्ते, बदललेली शहरमर्यादा आणि स्थलांतर लक्षात घेतले जाईल. यासाठी दोन महिन्यांची प्रक्रिया अपेक्षित आहे. त्यामुळे पावसाळ्यानंतर, विशेषतः दिवाळीच्या आसपास निवडणुका होण्याची शक्यता वर्तवली जात आहे.
🏛️ सुप्रीम कोर्टाचे निर्देश आणि जुनी पद्धत
महाविकास आघाडीच्या काळात चार सदस्यीय प्रभाग पद्धत रद्द करून तीन सदस्यीय पद्धत लागू करण्यात आली होती. मात्र ओबीसी आरक्षणाच्या वादामुळे निवडणुका थांबवण्यात आल्या. आता सर्वोच्च न्यायालयाने पुढील चार महिन्यांत निवडणुका घेण्याचे आदेश दिले आहेत. त्यानुसार राज्य निवडणूक आयोगाने नव्याने हालचाल सुरू केली आहे.
📌 दोन स्वतंत्र आदेश, प्रभाग पद्धतीबाबत स्पष्टता
प्रभाग रचनेसाठी मंगळवारी रात्री दोन स्वतंत्र आदेश जारी करण्यात आले. प्रत्येक महापालिका आयुक्तांना प्रभाग रचना कशी करायची याचे स्पष्ट मार्गदर्शन करण्यात आले आहे.
जर मागील प्रभाग रचना पुन्हा लागू केली गेली, तर ओबीसी, सामान्य वर्ग आणि महिला आरक्षण पुन्हा ठरवावे लागणार आहे. प्रत्येक प्रभागातील मतदारसंख्या वाढल्याने नवीन परिसीमन अपरिहार्य ठरणार आहे.
📈 वाढलेली मतदारसंख्या आणि निवडणूक रणनीतीतील बदल
नवीन प्रभाग रचनेनुसार काही बड्या महापालिकांमध्ये एक प्रभागात ५० हजारांपर्यंत मतदार असण्याची शक्यता आहे. यामुळे निवडणुकीतील स्पर्धा अधिक तीव्र होईल.
एससी (SC) व एसटी (ST) आरक्षण संबंधित प्रभागांमध्ये त्यांच्या जनसंख्येच्या घटत्या प्रमाणात निश्चित करण्यात येईल. मागील निवडणुकीतील अंतिम मतदार यादी आधार मानली जाणार आहे.
🧾 मतदार यादी, आरक्षण आणि आक्षेप प्रक्रिया
मतदार यादींचे पुनरावलोकन, आरक्षण लागू करणे आणि जनतेकडून सूचना व आक्षेप मागवण्याची प्रक्रिया दोन महिन्यांत पूर्ण होणार आहे. त्यानंतर अंतिम प्रभाग रचना राज्य निवडणूक आयोगाकडे मंजुरीसाठी पाठवली जाईल.
🏙️ कोणत्या महापालिकांत होणार निवडणुका?
A वर्ग:
-
पुणे
-
नागपूर
B वर्ग:
-
ठाणे
-
नाशिक
-
नवी मुंबई
C वर्ग:
-
वसई-विरार
-
छत्रपती संभाजीनगर
-
कल्याण-डोंबिवली
D वर्ग:
-
अमरावती
-
अकोला
-
कोल्हापूर
-
सांगली
-
सोलापूर
-
मीरा-भाईंदर
-
उल्हासनगर
-
भिवंडी
-
जलगाव
-
नांदेड-वाघाळा
-
धुळे
-
मालेगाव
-
लातूर
-
चंद्रपूर
-
परभणी
-
पनवेल
-
इचलकरंजी
-
जालना
-
अहिल्यानगर
🧑💼 समित्यांची रचना
प्रत्येक महापालिका आयुक्तांना एक विशेष समिती गठीत करावी लागणार आहे. यात शहरी रचनाकार, संगणक तज्ज्ञ आणि प्रशासनिक अधिकारी असतील. ही समिती नवीन प्रभाग रचना तयार करून ती प्रसिद्ध करेल, आणि जनतेकडून सूचना व आक्षेप मागवेल.
municipal corporation elections in Maharashtra या निवडणुका राज्याच्या राजकीय पटावर मोठा परिणाम घडवून आणू शकतात. प्रभाग रचनेची प्रक्रिया वेळेत पूर्ण झाली, तर दिवाळीनंतर महापालिका निवडणुकांचे बिगुल वाजण्याची पूर्ण शक्यता आहे. सर्वच राजकीय पक्षांनी आता नव्याने रणनिती आखण्यास सुरुवात केली आहे.
Read More : जालना: शेतात मल्चिंग पन्नी अंथरताना विद्युतशॉक! वडील-दोन मुलांसह तीन जणांचा मृत्यू – कुटुंब उद्वस्त
One thought on “Municipal Corporation Elections in Maharashtra: राज्यातील महापालिका निवडणुकांची प्रक्रिया सुरू, दिवाळीनंतर मतदानाची शक्यता”