प्रस्तावना
७ मे २०२५ रोजी, भारतीय सशस्त्र दलांनी पाकिस्तान आणि पाक-अधिकृत काश्मीर (PoK) मधील दहशतवादी तळांवर एक साहसी आणि नेमके हवाई हल्ले केले, ज्याला “ऑपरेशन सिंदूर” असे नाव देण्यात आले. हे ऑपरेशन २२ एप्रिल २०२५ रोजी जम्मू-काश्मीरमधील पहलगाम येथे झालेल्या भीषण दहशतवादी हल्ल्याच्या प्रतिशोधात राबविण्यात आले होते. या लेखात आपण या ऑपरेशनच्या पार्श्वभूमीपासून ते त्याच्या परिणामांपर्यंतची संपूर्ण माहिती घेणार आहोत.
१. पहलगाम हल्ला: ऑपरेशन सिंदूरची सुरुवात
२२ एप्रिल २०२५ रोजी, पहलगाम येथील एका पर्यटक गटावर दहशतवाद्यांनी हल्ला केला. या हल्ल्यात २५ भारतीय नागरिक आणि एक नेपाळी पर्यटक ठार झाले. हल्लेखोरांनी केवळ पुरुषांना निशाण बनवले नाही, तर महिलांच्या कपाळावरचा सिंदूरही पुसला होता, जो भारतीय संस्कृतीत सौभाग्याचे प्रतीक आहे.
या घटनेने संपूर्ण देशात राग आणि दुःखाची लाट निर्माण केली. भारत सरकारने हल्ल्यासाठी लष्कर-ए-तोयबा (LeT) आणि जैश-ए-मोहम्मद (JeM) या पाकिस्तान-आधारित दहशतवादी गटांना जबाबदार धरले आणि प्रतिशोधाचे वचन दिले.
२. ऑपरेशन सिंदूरची रणनीती आणि अंमलबजावणी
७ मे २०२५ रोजी मध्यरात्री १:०५ ते १:३० या अवघ्या २३ मिनिटांत भारतीय वायुसेनेने पाकिस्तान आणि PoK मधील ९ दहशतवादी तळांवर अचूक हवाई हल्ले केले. यामध्ये राफेल लढाऊ विमाने आणि स्काल्प क्षेपणास्त्रे वापरली गेली, ज्यामुळे शत्रूच्या रडारला हे हल्ले समजले नाहीत.
लक्ष्य केलेली ठिकाणे:
- बहावलपूर – जैश-ए-मोहम्मदचे मुख्यालय
- मुरीदके – लष्कर-ए-तोयबाचे मुख्यालय
- कोटली – दहशतवादी प्रशिक्षण केंद्र
- सरजाल – जैश-ए-मोहम्मदचा अड्डा
- बरनाला – दहशतवाद्यांचे शिबिर
- महमूना – हिजबुल मुजाहिद्दीनचे प्रशिक्षण केंद्र
- गुलपूर – दहशतवादी अड्डा
- बिलाल – जैशचे हवाई तळ
- सवाई – लष्कर-ए-तोयबाचा अड्डा
या हल्ल्यात १०० पेक्षा जास्त दहशतवादी ठार झाले, त्यात लष्कर-ए-तोयबाचे ६ कमांडर, मसूद अजहरचे १४ कुटुंबीय आणि हिजबुलचे प्रमुख दहशतवादी यांचा समावेश होता.
३. “ऑपरेशन सिंदूर” हे नाव का?
या ऑपरेशनला “सिंदूर” हे नाव देण्यामागे एक प्रतीकात्मक संदेश होता. पहलगाम हल्ल्यात दहशतवाद्यांनी केवळ पुरुषांना निशाण बनवले नाही, तर महिलांच्या कपाळावरचा सिंदूर पुसला होता, जो हिंदू संस्कृतीत सौभाग्य, सन्मान आणि पत्नीत्वाचे प्रतीक आहे. या अपमानाचा बदला म्हणून भारताने हे ऑपरेशन सुरू केले.
पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनीच हे नाव सुचवले होते, ज्यामुळे या कारवाईला एक भावनिक आणि राष्ट्रीय अभिमानाचा संदेश मिळाला.
४. ऑपरेशननंतरची प्रतिक्रिया
- पाकिस्तानची प्रतिक्रिया: पाकिस्तानने पंजाब प्रांतात आणीबाणी जाहीर केली, विमानतळे बंद केली आणि सीमेवर हाय अलर्ट जाहीर केला.
- आंतरराष्ट्रीय प्रतिसाद: अमेरिकेच्या राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागारांशी भारताचे NSA अजित डोभाल यांनी संपर्क साधला आणि भारताच्या कारवाईचे समर्थन केले.
- भारतातील उत्साह: देशभरात “वंदे मातरम” आणि “भारत माता की जय” च्या घोषणा ऐकू येऊ लागल्या.
५. भविष्यातील धोके आणि ऑपरेशन सिंदूर २.०?
काही स्त्रोतांनुसार, भारत ऑपरेशन सिंदूर २.० ची तयारी करत आहे, ज्यामध्ये बलुचिस्तानमधील दहशतवादी तळांवर हल्ले केले जाऊ शकतात. पाकिस्तानच्या अंतर्गत अस्थिरतेचा फायदा घेऊन, भारत त्याच्या दहशतवादी नेटवर्कला मोठा धक्का देऊ इच्छितो.
ऑपरेशन सिंदूर हा केवळ एक सैन्याचा हल्ला नव्हता, तर भारताच्या संयम, सामर्थ्य आणि संकल्पशक्तीचे प्रतीक होते. यामुळे जगाला हा संदेश गेला की, “भारत दहशतवाद्यांना सोडणार नाही!”
“सिंदूर फक्त एक रंग नाही, तो भारतीय स्त्रीच्या सन्मानाचे प्रतीक आहे. ज्यांनी तो पुसायचा धाडस केले, त्यांना भारतीय सैन्याने योग्य प्रत्युत्तर दिले!” — पंतप्रधान नरेंद्र मोदी
संदर्भ: [विविध बातम्या आणि सरकारी बयबा]